Superwizja dla pracowników oświaty od Fundacji Świętego Mikołaja w roku szkolnym 2023/24 - podsumowanie
W roku szkolnym 2023/24 Fundacja Świętego Mikołaja zorganizowała cztery nieodpłatne grupy superwizyjne dla pracowników oświaty. Łącznie w spotkaniach uczestniczyło 37 specjalistów szkolnych i nauczycieli. Fundacja Świętego Mikołaja zaprosiła do współpracy znakomitych specjalistów doświadczonych w pracy z nauczycielami.
„Grupowa superwizja to jedna z moich lepszych decyzji w ostatnim czasie. Spojrzenie na daną sprawę z różnych punktów widzenia, poszerzenie perspektywy o konkretne działania, jakie jeszcze mogą zostać podjęte, a także refleksja nad własnymi działaniami i uczuciami w wybranej sytuacji, to tylko nieliczne zalety superwizji. Nawet "nie wnosząc" sprawy, a wsłuchując się w historię innych uczestników i rozważając ich sytuacje, mogłam wynieść coś dla siebie i swojego warsztatu pracy.” – pisze w ankiecie ewaluacyjnej jednak z uczestniczek.
Jakub Foksa, ekspert współpracujący z Fundacją Świętego Mikołaja i współprowadzący grupę superwizyjną opisuje superwizję dla kadry oświaty (nauczyciele, pedagodzy, psycholodzy oraz dyrektorzy placówek) jako formę „obserwacji z góry” tego co specjaliści doświadczają podczas pracy z uczniami i ich rodzinami jak również między sobą np. w układach pedagog – psycholog, nauczyciel – psycholog, dyrektor - psycholog itd. Superwizja jest także wykorzystywaniem własnego zasobu doświadczenia i specjalistycznej wiedzy w celu ukazania innej perspektywy, zazwyczaj nie dostrzegalnej z poziomu stricte wykonywanego stanowiska oraz niekiedy braku znajomości funkcjonowania psychicznego człowieka. Pan Jakub Foksa zaznacza, że dla skutecznych oddziaływań wobec uczniów i ich rodzin należy pracować w zespole specjalistów.
„Spotkania umożliwiły mi wzajemną wymianę doświadczeń, poznanie problemów innych nauczycieli, wspólne ich rozwiązywanie, dzielenie się wiedzą, możliwość opowiedzenia o swoich problemach i otrzymanie wsparcia”.
Superwizja specjalistów szkolnych przynosi konkretne pozytywne zmiany w szkołach, w których świadczą pracę. Uczestnicy grupy piszą:
„Po wyczerpaniu wszystkich możliwości proceduralnych konkretnego przypadku ucznia w trakcie pracy grupy superwizyjnej zorientowałam się, że jeszcze jest szansa wsparcia ucznia w obszarze, którego nie brałam pod uwagę. Wdrożyłam zaproponowane przez grupę superwizyjną działania i są pozytywne efekty tego działania - uczeń zaczyna chodzić do szkoły i jest obecny prawie na wszystkich zajęciach.”
„Pozyskałam podczas spotkań grupy praktyczne pomysły na rozwiązanie kilku problemów w szkole”.
„Dzięki omówieniu trudnej dla mnie sytuacji z pracy psychologa szkolnego, podzieliłam się z dyrektorką placówki refleksjami usłyszanymi od innych uczestników, co przyczyniło się do ponownego omówienia zaistniałej trudności i rozwiązania jej z większą korzyścią dla uczniów.”
Jedna z uczestniczek superwizji wspomina, że udział w spotkaniach pomógł jej dotrzeć do ucznia, który był bardzo zamknięty i opozycyjny, a w konsekwencji udzielić mu wsparcia, którego potrzebował. Grupa superwizyjna wspiera specjalistów w konkretnych kompetencjach potrzebnych przy pracy w szkole – uczy radzenia sobie z sytuacjach kryzysowych.
Według Jakuba Foksy kadra oświaty jest szczególnie narażoną grupą zawodową na wypalenie zawodowe z uwagi m.in. na przeciążenie pracą (duża ilość obowiązków m.in. prowadzenie zajęć z uczniami, przygotowywanie materiałów, ocenianie prac, udział w zebraniach, spotkania z rodzicami oraz uczniami, często praca w kilku szkołach z uwagi na niskie zarobki), stres emocjonalny (trudne zachowania uczniów, konflikty, problemy rodzinne dzieci, niewspółpracujący rodzice bądź jeden z nich). Znaczenie mają również problemy emocjonalne specjalistów dotykające coraz większej ilości osób, poczucie braku wsparcia ze strony kadry oraz dyrekcji danej placówki, brak uznania i doceniania, nieustannie zmieniające się przepisy oraz wymagania w systemie edukacji, które zwiększają stres oraz poczucie niepewności w swojej pracy.
Uczestnicy spotkań superwizyjnych przyznają, że udział w spotkaniach wzmacnia poczucie własnej wartości w obszarze własnych kompetencji i obniża stres związany z natłokiem obowiązków. Grupa uczy umiejętności aktywnego słuchania i udzielania informacji zwrotnej oraz aktywnego rozwiązywania problemów. Spotkania superwizyjne pod okiem fachowców dają profesjonalne wsparcie w pracy z młodzieżą. Zmniejszają poczucie osamotnienia w wykonywanych obowiązkach, pozwalają poddać refleksji działania w najtrudniejszych obszarach naszej pracy, dają siłę wynikającą z odwołania się do grupy fachowców, zmniejszają efekt wypalenia zawodowego, pozwalają anonimowo omówić i zrewidować sprawy trudne do przeanalizowania z własnym gronem pedagogicznym.
Uczestnicy spotkań deklarują chęć i potrzebę kontynuacji takiej formy wsparcia.
„Kontynuowanie pracy grupy pozwoli na rozwijanie kompetencji specjalistów, a to przełoży się na realną pomoc w naszych miejscach pracy: szkołach, ośrodkach, placówkach. Świadomi specjaliści przyglądający się swojemu warsztatowi pracy to udzielanie jakościowej pomocy psychologiczno-pedagogicznej” – twierdzi jedna z uczestniczek.
„Bardzo ważna była dla mnie atmosfera bezpieczeństwa i otwartości, o którą dbała nie tylko prowadząca, ale i uczestniczki superwizji. Cenna była dla mnie przejrzysta struktura spotkań, dzięki czemu praca była efektywniejsza”.
W październiku 2024 roku Fundacja Świętego Mikołaja planuje uruchomić kolejne grupy wsparcia dla nauczycieli.
Zbiórka na rzecz pomocy psychologicznej dla dzieci w kryzysie wciąż trwa. Jeżeli uważasz, że to ważny problem - pomóż i przekaż darowiznę.
Odbiorca: Fundacja Świętego Mikołaja, ul. Przesmyckiego 40, 05-500 Piaseczno
Numer konta: 37 2130 0004 2001 0299 9993 0002
Tytuł przelewu: darowizna pomoc psychologiczna dla dzieci