"Na tropach Melchiora Wańkowicza w Warszawie" - relacja z drugiego dnia projektu w ramach programu Kultura Dostępna"
4 grudnia uczestnicy projektu na tropach Melchiora Wańkowicza w Warszawie zwiedzili Muzeum powstania Warszawskiego. Przed zwiedzaniem nauczyciele związani z programem Stypendia Św. Mikołaja uczestniczyli w warsztatach z ciekawej narracji . W tym samym czasie uczniowie odbyli warsztat reportażu.
Uczniowie spotkali się w Audytorium im. Jana Nowaka Jeziorańskiego z autorką reportaży Agnieszką Wójcińską. Prowadząca zwróciła uwagę uczniom, dlaczego nazywamy Wańkowicza ojcem polskiego reportażu. Wańkowicz wniósł do reportażu dbałość o szczegół, głęboką analizę rzeczywistości, połączone z kunsztem literackim. Poza opisem i informacją przekazywał subiektywną perspektywę i emocje, co sprawia, że jego dzieła są angażujące dla czytelnika.
Prowadząca warsztat przybliżyła uczniom najważniejsze cechy stylu Wańkowicza (barwny język, zamiłowanie do detalu, ironia i humor, dynamiczna narracja, szczypta fikcji) i przedstawiła najważniejsze dzieła reportażowe autora. Uczniowie dowiedzieli się, że to co wyróżnia Wańkowicza na tle innych autorów to empatia wobec bohaterów, łączenie faktów z narracją literacką, obserwacyjność i szczegółowość, perspektywa autobiograficzna i odwaga w eksperymentowaniu formą.
W części praktycznej warsztatu uczniowie poznawali bliżej reportaż na podstawie fragmentów tekstów Mariusza Szczygła i Ilony Wiśniewskiej, szukając najważniejszych elementów tego gatunku: faktów, tematu, szczegółu, bohatera. Uczniowie zmierzyli się sami z krótką formą reportażu, w którym opisywali krótki obrazek reporterski z ich miejscowości. W trakcie warsztatu chętni czytali swoje prace i dzielili się doświadczeniem z ich tworzenia.
„Jesteśmy opowieścią – czy to prawda?” – takie pytanie postawili sobie nauczyciele na warsztacie z ciekawej narracji. Celem warsztatu było rozwijanie umiejętności budowania opowieści oraz dostarczenie uczestnikom inspiracji do ciekawego prowadzenia narracji podczas lekcji przedmiotowych i w pozalekcyjnym kontakcie z uczniami. Katarzyna Klata, socjolog, instruktor dramy, absolwentka Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, zaprezentowała uczestnikom podstawowe pojęcia związane z narracją (storytelling) i autonarracją. Prowadząca warsztat zwróciła uwagę na wagę opowieści w budowaniu relacji. Rozmowa, mówienie o sobie i słuchanie tworzą więź. Opowieści, baśnie, legendy przekazują archetypy i są nośnikiem norm, wartości, postaw i zachowań, w związku z czym mają mocną rolę wychowawczą.
Katarzyna Klata zwróciła uwagę na wagę emocji, konkretu i szczegółu, które sprawiają, że opowieść jest prawdziwa, bohaterowie bliski i konkretni, a słuchacz bardziej zaangażowany.
W drugiej części warsztatu uczestnicy wymieniali doświadczenia związaną z praca z uczniami. Nauczyciele przekazywali sobie i czerpali od prowadzącej sprawdzone metody dotyczące budowania narracji w czasie lekcji. Warsztat dał możliwość rozmowy o relacji uczeń – nauczyciel, budowaniu zaufania i więzi w szkole. Warsztat był okazją do czerpania inspiracji zawodowych, ale także osobistych.
Po odbyciu warsztatów wszyscy uczestnicy zgromadzili się w Auli na lekcji muzealnej, poświęconej reportażystom Powstania Warszawskiego. Prowadzący przybliżył uczestnikom postać Sylwestra Brauna ps. „Kris”, który w ciągu całego Powstania wykonał ponad 3000 zdjęć (około 50 dziennie), z czego do dziś ocalało 1520. Ze swoją "Leicą" każdego dnia wyruszał z mieszkania na Powiślu przy ul. Kopernika 28 i fotografował powstańczą Warszawę. Najwięcej jego zdjęć dotyczy Powiśla i obu części Śródmieścia. Z aparatem odwiedził też Górny Czerniaków i bliską Wolę. Wśród zdjęć „Krisa” jest bardzo znane zdjęcie Prudentialu uderzanego przez wybuchający pocisk niemiecki.
Po ciekawej lekcji muzealnej uczestnicy zwiedzili z przewodnikiem Muzeum Powstania Warszawskiego.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu "Kultura Dostępna"